Zgodnie z rekomendacją Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego najnowszy standard położniczego badania USG obejmuje wykonanie obowiązkowo trzech badań przesiewowych w ciąży:
- USG genetyczne pierwszego trymestru z komputerową oceną ryzyka wystąpienia wad genetycznych płodu
- USG genetyczne drugiego trymestru z komputerową oceną ryzyka wystąpienia wad genetycznych płodu
- USG trzeciego trymestru. Ocena rozwoju i dobrostanu płodu + przepływy
USG genetyczne pierwszego trymestru
Badanie wykonuje się od 12 tyg. + 0 dni do 13 tyg + 6 dni (MA+NT+NB+ inne).
- Oceniamy budowę macicy (obecność mięśniaków), długość szyjki i przydatki (zmiany patologiczne).
- Ocena liczby pęcherzyków ciążowych w jamie macicy.
- Ocena struktur jaja płodowego:
- lokalizacja kosmówki,
- ilość płynu owodniowego,
- FHR – czynność serca.
- Ocena anatomiczna struktur płodu.
- biometria płodu:
- BPD – wymiar dwuciemieniowy główki
- CRL – wymiar ciemieniowo-siedzeniowy,
- czaszka: echo środkowe, symetria komór bocznych, sploty naczyniówkowe,
- ciągłość powłok brzusznych (wykluczenie przepuklin),
- klatka piersiowa: płuca i cztery jamy serca,
- jama brzuszna: żołądek, wątroba, nerki, pęcherz moczowy,
- kręgosłup,
- szczegółowa analiza markerów w kierunku zespołu Downa:
- NT – przezierność karku,
- NB – długość kości nosowej.
- TR - ocena niedomykalności zastawki trójdzielnej
- DV - przepływ w przewodzie żylnym (Doppler)
- biometria płodu:
USG genetyczne drugiego trymestru
Badanie wykonuje się od 18 tyg. do 22 tyg. +6 dni ciąży.
- Biometria płodu
- BPD – wymiar dwuciemieniowy główki,
- HC - obwód główki,
- AC – obwód brzuszka,
- FL – długość kości udowej.
- Oceniamy częstość akcji serca i rytm – FHR.
- Na tym etapie struktury płodu są na tyle duże, że możliwa jest dokładna ocena anatomii płodu:
- budowa czaszki (symetria komór, echo środkowe, sploty naczyniówkowe, móżdżek, tylny dół czaszki),
- twarzoczaszka (profil, kość nosowa, oczodoły i ciągłość wargi górnej)
- kręgosłup (oceniamy ciągłość w przekroju poprzecznym i podłużnym w celu wykluczenia obecności przepuklin),
- klatka piersiowa (płuca, serce- jego położenie i wielkość, oglądamy w dużym powiększeniu budowę czterojamową oraz odprowadzenie 3 naczyń),
- jama brzuszna (ciągłość powłok, żołądek, wątroba, pęcherzyk żółciowy, żyła pępkowa, nerki, echogeniczność jelit, pęcherz moczowy),
- kończyny (długość kości, liczba palców, budowa stóp),
- budowa i lokalizacja łożyska, stopień dojrzałości łożyska wg Grannuma,
- ocena pępowiny (liczna naczyń),
- ocena objętości płynu owodniowego (AFI).
Bardzo ważna jest wnikliwa ocena markerów w kierunku Zespołu Downa i innych zespołów wad. Uważa się, że niedorozwój kości nosowej może być silnym wskaźnikiem wzmożonego ryzyka wystąpienia Zespołu Downa. Dokonujemy pomiaru NB (dł. kości nosowej), NF (mierzymy grubość fałdu karkowego).
LV -szerokość rogu tylnego komory bocznej mierzymy w celu wykluczenia poszerzenia komór lub wodogłowia, DV - przepływ w przewodzie żylnym (Doppler), ocena serca:
- 3VV
- 3VTV
- LVOT
- RVOT (w CD i PV)
- Napływ i odpływ z komór
Badanie trójwymiarowe 3D/4D.
Najlepiej badanie wykonywać między 20 a 24 tyg. ciąży. USG 3D/4D pozwala zobaczyć dziecko w obrazie trójwymiarowym w czasie rzeczywistym. Możemy zobaczyć wygląd zewnętrzny dziecka, twarz, tułów, kończyny i płeć. Istotnym elementem badania twarzoczaszki jest ocena struktur powierzchni twarzy przy pomocy technik trójwymiarowych. Daje to możliwość wykluczenia lub stwierdzenia niektórych wad rozwojowych (np.rozszczep wargi górnej). Wyrazistość tego badania zależy od okresu, w którym jest wykonywany, położenia płodu, ilości i gęstości wód płodowych oraz od przepuszczalności ultradźwięków przez tkankę tłuszczową powłok brzusznych kobiety ciężarnej.
USG trzeciego trymestru
Badanie wykonuje się między 28 a 32 tygodniem ciąży.
Kontynuacja badań biometrycznych. Ocena anatomii, rozwoju i dobrostanu dziecka. (Ilość wód płodowych i dojrzałość łożyska), obejmuje pomiary wielkości i wagę płodu oraz przepływy metodą Dopplera.
Lek. med. Ewa Lorek
Specjalista ginekolog-położnik St. Asystent Oddziału Ginekologii i Położnictwa Szpitala Im. St. Żeromskiego
- Pon.14:00 - 20:00
- Śr.14:00 - 20:00
Lek. med. Małgorzata Wolińska
Specjalista Ginekolog-Położnik, st. Asystent Specjalistycznego Szpitala Położniczo - Ginekologicznego Ujastek 3.
- Wt.15:00 - 20:00